Δημοσίευμα στην εφημερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”
Ο Ανδρέας Στεφανίδης, γραμματέας της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Νέων Επιχειρηματιών (ΕΣΥΝΕ), εξηγεί με απλά λόγια σ’ έναν επίδοξο επιχειρηματία όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζει ώστε να κάνει το πρώτο βήμα προς την επιτυχία.
Προτεραιότητες
Δεν είναι τα χρήματα το πρωτεύον. Το σημαντικότερο είναι η εργασία. Ακούμε για χρηματοδοτήσεις, δάνεια, αγορές, συνεργασίες, κέρδη. Σημαντικά όλα αυτά, αλλά ξεχνάμε το πρωτεύον, που είναι η ίδια η εργασία.
Πρώτα βήματα
Κάνουμε πολύ καλή έρευνα αγοράς, ώστε να δούμε αν η ιδέα μας υπάρχει ή όχι. Να διαπιστώσουμε αν είναι ήδη ξεπερασμένη ή, αντίθετα, πολύ μπροστά από την εποχή της. Και δεν χρειάζεται να ξοδευτούν χρήματα γι’ αυτό, την έρευνα την κάνουμε μόνοι μας από το Internet, σε φίλους μας, με ερωτηματολόγια που πιθανόν θα μοιράσουμε σε άτομα και φορείς.
Πίστη στο στόχο
Αν διαπιστώσουμε ότι η ιδέα μας πράγματι αξίζει να υλοποιηθεί, το επόμενο βήμα είναι να την υπηρετήσουμε πιστά. Είναι σαν την ιστιοπλοΐα. Ξεκινάς για έναν προορισμό και στο δρόμο τυχαίνει κακός καιρός, βλάβες, ατυχήματα, αλλά εσύ πιστεύεις στον προορισμό και προχωράς. Αν δεν πιστεύεις σε αυτό που κάνεις, όσα χρήματα και να έχεις, η ιδέα σου δεν θα αξίζει τίποτα αν οι άνθρωποι από πίσω της δεν πιστεύουν σε αυτή..
Οι επιδοτήσεις δεν είναι πανάκεια
Μην τα περιμένετε όλα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης. Είναι καλά, αλλά όχι και αναντικατάστατα. Αν αύριο σταματούσε π.χ. το ΕΣΠΑ, θα σταματούσε και η επιχειρηματικότητα; Τόσες εταιρείες τα έχουν καταφέρει και χωρίς αυτά. Αν είσαι έτοιμος, θα πρέπει να σηκώσεις μανίκια, να θυσιάσεις χρόνο και διακοπές και να αφοσιωθείς σε αυτό. Κι αν έρθει στη συνέχεια και η επιδότηση, έχει καλώς.
… ούτε οι εταιρείες συμβούλων
Οι εταιρείες συμβούλων, που βοηθούν στη σύνταξη αιτήσεων για χρηματοδοτήσεις, δεν θα ασχοληθούν μαζί σας αν η επένδυσή σας δεν φτάνει το 1 εκατ. ευρώ. Και είναι κρίμα γιατί υπάρχουν δεκάδες ιδέες που με 100.000 ή 200.000 ευρώ μπορούν να κάνουν θαύματα προτού περάσουν στο επόμενο στάδιο. Σε πρώτη φάση, λοιπόν, συνεργαστείτε με ένα φίλο σας που έχει αυτήν τη γνώση, κάντε τον συνεργάτη, συνεταίρο στην ανάγκη. Κανείς δεν πετυχαίνει μόνος του.
Δικτυωθείτε ή χαθείτε
Τα πάντα βρίσκονται στο Internet. Καλές οι δημοσιεύσεις στα περιοδικά, καλή η γνώση και η εμπειρία, αλλά δεν νοείται σήμερα νέος, πόσω μάλλον νέος επιχειρηματίας, που να μην ξέρει να ερευνά και να εκμεταλλεύεται το Διαδίκτυο. Από την έρευνα αγοράς μέχρι την εύρεση συνεργατών και από την αναζήτηση πληροφοριών μέχρι το e-banking.
Διασυνδεθείτε
Δεν χρειάζονται τόσο τα χρήματα, όσο τα δίκτυα. Εμείς ως ΕΣΥΝΕ έχουμε διασυνδεθεί με συνδέσμους νέων επιχειρηματιών σε 16 χώρες στην Ε.Ε. και από το 2007 είμαστε ο οικοδεσπότης της Παγκόσμιας Εβδομάδας Επιχειρηματικότητας. Σε αυτήν έρχονται σε επαφή μέσω του Internet μικροί επιχειρηματίες από όλο τον κόσμο και μπορούν να βρουν ένα συνεργάτη στην άλλη άκρη του πλανήτη.
Μιλήστε, συζητήστε, συνεργαστείτε
Οι ιδέες γεννιούνται σε ένα μυαλό, αλλά για να μεγαλώσουν χρειάζονται περισσότερα. Εδώ δεν χωρούν εγωισμός, περηφάνια και ιδιοτέλεια. Αν ο διπλανός σας έχει καλύτερη ιδέα από τη δική σας, προσπαθήστε να συνεργαστείτε μαζί του ώστε να έχετε και οι δύο όφελος. Επίσης, συζητήστε με άλλους επιχειρηματίες, μάθετε από τις επιτυχίες αλλά και από τα λάθη τους, γιατί και τα λάθη είναι γνώση.
Κοιτάξτε έξω
Το κύριο πρόβλημα της Ελλάδας είναι η εσωστρέφεια. Προσπαθούμε να πουλήσουμε ο ένας στον άλλο, ενώ θα έπρεπε όλοι μαζί να πουλάμε στο εξωτερικό. Μόνο έτσι θα δημιουργηθεί πλούτος, αλλιώς έχουμε απλώς ανακύκλωση.
Ευρώπη, όχι μόνο Ελλάδα
Από την πρώτη στιγμή θα πρέπει να σκέφτεστε την Ευρώπη. Η αγορά της είναι ένας χώρος 500 εκατ. κατοίκων. Η γειτονιά μας ή η διπλανή πόλη μπορεί να μην έχει ιδέα για τη χρησιμότητα αυτού που κάνετε, όμως μπορεί να υπάρχουν πολλοί δυνητικοί πελάτες σε άλλη χώρα και να ανυπομονούν για μια λύση σαν τη δική σας. Γιατί να το χάσετε αυτό;
Το χρήμα είναι εκεί έξω
Η Ευρώπη των 27 έχει μεγαλύτερο ΑΕΠ από εκείνο των ΗΠΑ. Και είναι δίπλα μας. Καταλαβαίνετε για τι ευκαιρίες μιλάμε.
Ευκαιρίες στην κρίση
Στις κρίσεις υποφέρουν και οι μεγάλοι. Αυτοί, για λόγους μείωσης κόστους, αρχίζουν και αναθέτουν κάποιες από τις εργασίες τους εξωτερικά, σε μικρότερους. Αρα, να μια ευκαιρία ακόμα.
Οι επιχειρήσεις είναι πελάτες σας
Πολλοί ξεχνούν ότι επιχειρηματικότητα δεν σημαίνει μόνο πουλάω κάτι στο κοινό, αλλά -κυρίως- πουλάω κάτι σε επιχειρήσεις, το λεγόμενο business to business. Διψάμε για business to business και όλες οι σχετικές έρευνες στην Ελλάδα διαπιστώνουν ότι αυτό βρίσκεται σε νηπιακό στάδιο.
Ολα είναι τεχνολογία
Οι τομείς που προσφέρουν τις μεγαλύτερες ευκαιρίες και είναι ιδανικές για ανάπτυξη είναι εκείνοι των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής. Αυτοί είναι η ραχοκοκαλιά όλου του εμπορίου συνολικά. Ακόμα και μια επιχείρηση εστίασης ή ένας αγροτικός συνεταιρισμός μπορεί να ωφεληθεί από τεχνολογικές εφαρμογές. Από την οργάνωση της παραγωγής μέχρι τη διάθεση των προϊόντων. Δεν λέμε ότι οποιαδήποτε άλλη ειδικότητα θα αποτύχει, απλώς εδώ υπάρχουν οι καλύτερες ευκαιρίες.
Το κέρδος δεν είναι ντροπή
Δεν είναι ενοχή να έχεις σκοπό το κέρδος, αυτός είναι ο σκοπός της επιχειρηματικότητας. Δεν έχει νόημα να «ταΐζω» μια ιδέα μου με χρήματα χωρίς να αποδίδει. Κάποτε θα πρέπει να πω «απέτυχα» και να ξεκινήσω κάτι άλλο, χωρίς όμως στο μεταξύ να έχω βάλει ό,τι έχω και δεν έχω.
Ποτέ μην πάρετε δάνειο αν δεν έχετε έσοδα
Σε στάδια εκκίνησης ο δανεισμός είναι απαγορευτικός. Δεν υπάρχει το «μια βοήθεια για να ξεκινήσω». Να λιώσεις, όπως έκαναν οι παλιοί, να χρησιμοποιήσεις το υπόγειο, να κάνεις γραφείο το γκαράζ, όπως έκαναν τόσοι και τόσοι Αμερικανοί που σήμερα είναι πολυεκατομμυριούχοι. Και πάντα μέρος των κερδών να επανεπενδύεται. Τα δάνεια ας έρθουν όταν η επιχείρηση αρχίσει να γίνεται κερδοφόρος.
Οι μικροί έχουν μέλλον
Στην Ε.Ε. υπάρχουν σήμερα 25 εκατ. μικρές επιχειρήσεις. Αν αυτές βοηθηθούν στο να προσλάβουν ένα άτομο η καθεμία, το πρόβλημα της ανεργίας λύνεται σε μία μέρα. Γι’ αυτό λέμε «think small first». Είναι πολύ απλούστερο να βοηθήσεις μια εταιρεία πέντε ατόμων να τους κάνει επτά, παρά μια των 1.000 να τους κάνει 1.100.
Κατοχυρώστε την ιδέα σας
Αν κάνετε μια εφεύρεση, μια καινοτομία και δεν την προστατέψετε με πατέντα, τότε αμέσως μπορεί κάποιος άλλος να την κατοχυρώσει και να την πουλάει ακόμα και σ’ εσάς. Στο ΜΙΤ (όπου πατεντάρουν 2 ιδέες την ημέρα) λένε ότι, αν δεν πατεντάρεις την ιδέα σου, έχεις ανταγωνιστές· αν το κάνεις, έχεις συνεργάτες. Επισήμως, στην Ελλάδα έχουμε μόνο 15 με 18 πατέντες το χρόνο, ενώ στην Αγγλία μερικές χιλιάδες. Ακόμα και η Σλοβακία έχει 50 πατέντες το χρόνο. Εκεί μετριέται η ανταγωνιστικότητα μιας χώρας, στις ιδέες που κατοχυρώνονται, όχι στη θεωρία.
Το χρήμα πάει στο χρήμα
Αυτός που έχει τις ιδέες δεν έχει τα χρήματα. Πάντα έτσι ήταν και πάντα έτσι θα ‘ναι. Οταν κάποιος έχει 5 ή 10 εκατομμύρια ευρώ, δεν ψάχνει την καινοτομία, ψάχνει τη σίγουρη επένδυση. Θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ώστε οι νέες ιδέες να συνυπάρξουν με τα κεφάλαια. Θα πρέπει το κράτος να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση.
Επιτάχυνση
Στο εξωτερικό υπάρχει η ιδέα του business accelerator. Δηλαδή, μια ιδέα χρηματοδοτείται και τεστάρεται για δύο χρόνια και, εφόσον δείξει ότι μπορεί να αποδώσει, τότε λαμβάνει επιπλέον χρήματα. Αλλά και αν αποτύχει, τα διδάγματα μένουν και ο επιχειρηματίας μπορεί να ξαναπροσπαθήσει. Αυτό προσπαθούμε να εφαρμόσουμε και εδώ.
Μη φοβάστε την αποτυχία
Είναι και αυτή μέσα στο παιχνίδι. Στην Ελλάδα το 55 – 60% των νέων επιχειρήσεων κλείνουν στην πρώτη τριετία. Ξαναπροσπαθήστε έχοντας την εμπειρία αυτή.
Στην πράξη είναι αλλιώς
Στη θεωρία όλα είναι υπέροχα, αλλά η ελληνική πραγματικότητα είναι άλλο. Βλέπεις να θυσιάζονται πολύ δυνατά επιχειρηματικά σχέδια προκειμένου να χρηματοδοτηθούν δραστηριότητες που είτε σε τρία χρόνια δεν θα υπάρχουν είτε θα έχουν ελάχιστη απόδοση. Εδώ μπλέκουν οι πολιτικές προτεραιότητες, οι συντεχνίες, οι προσωπικές γνωριμίες κ.ά. Θα πρέπει το κράτος να αποφασίσει ποιο είναι το στρατηγικό μοντέλο ανάπτυξης της χώρας ώστε να παράγει πλούτο. Οχι το πώς θα δανειστούμε κι άλλο.
Ελληνική ταλαιπωρία
Οταν έχεις μια εταιρεία, πρέπει να είσαι 24 ώρες το 24ωρο πάνω της. Δυστυχώς στην Ελλάδα, ακόμα και την καλύτερη ιδέα του κόσμου να έχεις, πάλι θα πρέπει να χάνεις το χρόνο σου με τη γραφειοκρατία, τα χαρτόσημα, τα μεγαρόσημα, τα χαρτιά από το πρωτοδικείο, γνήσια υπογραφής και όλα αυτά που όλοι ξέρουμε ότι συμβαίνουν. Θα πρέπει οι νέες επιχειρήσεις να βοηθηθούν ώστε να μην έχουν καθημερινά αυτούς τους σκοπέλους.
Το όφελος για τη χώρα
Μια πετυχημένη επιχείρηση βοηθάει και τη χώρα. Η Ελλάδα, το Δημόσιο, μας έχουν ανάγκη. Πρέπει να παράγουμε πλούτο, να δημιουργούμε έσοδα, να πληρώνουμε φόρους, να προσλαμβάνουμε κόσμο. Μην έχουμε στο μυαλό μας μόνο την κατανάλωση. Ζητάμε από το κράτος το ένα και το άλλο, αλλά θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να το βοηθήσουμε και εμείς.
Επενδύστε στον εαυτό σας
Μάθετε τέλεια το αντικείμενό σας. Παρακολουθήστε σεμινάρια, μάθετε γλώσσες, διαβάστε βιβλία, επικοινωνήστε με αγορές, ταξιδέψτε.
Προσοχή στο overtrading
Είναι η κατάσταση στην οποία διαφημίζεσαι υπερβολικά, έρχονται οι πελάτες και εσύ δεν μπορείς να ανταποκριθείς στη ζήτηση, με αποτέλεσμα αυτοί να φεύγουν. Κανείς δεν γιγαντώνεται σε μία μέρα. Αναπτυχθείτε σταδιακά και σταθερά.
Αφεντικό του εαυτού σου
Η γνώση που αποκτάμε από τις σπουδές δεν είναι υποχρεωτικό να μας οδηγήσει σε μια εταιρεία ή στο Δημόσιο, μπορεί θαυμάσια να αξιοποιηθεί στη δική μας εταιρεία. Στην Ελλάδα δεν έχουμε μάθει να το θεωρούμε αυτό ως επιλογή. Αυτό θα πρέπει να αλλάξει. Ο νέος που έχει όρεξη να δημιουργήσει θα απασχοληθεί μόνος του, άρα ένα άτομο λιγότερο στη λίστα της ανεργίας, ενώ, αν πετύχει, θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.
Η οικογένεια είναι «επιδότηση»
Το ότι στην Ελλάδα οι νέοι κατοικούν μέχρι τα 30 με τους γονείς τους, τους δίνει μια ευκαιρία να ξεκινήσουν κάτι δικό τους χωρίς τεράστιο ρίσκο. Ομως, αντί γι’ αυτό, πέφτουν στην άλλη παγίδα. Δεν υπάρχει στην ελληνική οικογένεια η έννοια της επιχειρηματικότητας. Τελειώνει ο νέος τις σπουδές του, λέει «θέλω να κάνω επιχείρηση» και όλοι τον αποθαρρύνουν. «Πού πας χωρίς λεφτά», «βρες μια σίγουρη δουλειά» κ.λπ. Και εμείς οι νέοι μπαίνουμε από πολύ νωρίς στο τριπάκι της κατανάλωσης. Δανειζόμαστε για να έχουμε κινητό, αυτοκίνητο, σπίτι, ρούχα, ακριβές συνήθειες και δεν μπορούμε να μπούμε στη λογική του «ξοδεύω λίγα για να στηρίξω την επιχείρησή μου».
Erasmus για επιχειρήσεις
Το www.erasmus-entrepreneurs.eu είναι ένα πρόγραμμα ανταλλαγής στο οποίο νέοι επιχειρηματίες μπορούν να εργαστούν δίπλα σε έμπειρους σε άλλη χώρα της Ε.Ε. Εκμεταλλευτείτε το και, εκτός από πολύτιμη εμπειρία, θα αποκτήσετε έναν διακρατικό συνεργάτη.
